ĐIỀU TRỊ VẨY NẾN BẰNG CORTICOID: HẬU HỌA KHÔN LƯỜNG

Ghi nhận trên thế giới hiện nay, người ta cấm chỉ định dùng Corticoid ở cả 3 dạng thức: tiêm, uống và bôi ngoài da để điều trị vẩy nến. Dù là dạng đơn chất hoặc phối với hoạt chất khác như: a. salicylic (Diprosalic, Beprosalic), calcipotriol (Daivobet)… đều được các tổ chức y tế khuyến cáo không nên sử dụng. Các chủng Corticoid khi dùng trong điều trị vẩy nến làm thương tổn nhanh được cải thiện bởi làm giảm viêm, giảm đỏ và giảm bong vảy da nhanh... nhưng để lại hậu quả vô cùng nguy hiểm cho bệnh nhân vẩy nến.

Vai trò của Corticoid trong điều trị vẩy nến

Trong các trường hợp tình trạng bệnh vẩy nến diễn biến phức tạp, các triệu chứng viêm, ngứa nhiều bệnh nhân cần sử dụng các chế phẩm có chứa các chủng corticoid để giảm các triệu chứng nêu trên. Có thể là thuốc bôi, thuốc uống, thuốc tiêm…

Tác động của corticoid dưới dạng thuốc bôi đóng vai trò thúc đẩy quá trình bạt sừng bong vảy (mỡ Salicylic), ức chế hệ chuyển hóa, ức chế miễn dịch (Mỡ Methotrexat - ức chế sinh sản thượng bì nhất là tế bào lớp sừng, mỡ 5 Flouracil - ức chế tăng sinh thượng bì dùng cho các tổn thương khu trú).

Các chủng corticoid dạng tiêm và uống (Retinoid, Methotrexat, Cyclosporin…) tác động để hạn chế sự tăng sinh của các tế bào da, giảm viêm, nhưng các triệu chứng bệnh thường xuất hiện trở lại sau khi ngừng thuốc đi kèm các tác dụng phụ như đau bụng, chán ăn, mệt mỏi và có nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng như gây tổn thương gan, giảm sản xuất các tế bào máu…

Không thể phủ nhận rằng các thuốc điều trị vẩy nến có thành phần corticoid có ưu điểm giảm viêm, giảm đỏ và giảm bong vảy da nhanh. Điều trị bằng Corticoid có tác dụng nhanh chóng cải thiện các thương tổn trên da, giúp bệnh nhân không còn cảm giác ngứa, khó chịu… nhưng cần hết sức cẩn trọng khi sử dụng và chỉ sử dụng trong các trường hợp cấp tính.

Dùng Corticoid: Hậu họa không lường

Thương tổn ngoài da nặng thêm, tổn thương cũ lan rộng, phát thêm nhiều thương tổn mới tiến tới gây đỏ da toàn thân, thời gian lành bệnh giữa các đợt điều trị ngày càng rút ngắn… là những vấn đề mà bệnh nhân vẩy nến, viêm da cơ địa… gặp phải sau các đợt điều trị bằng dược phẩm có chứa corticoid. Bên cạnh đó còn có triệu chứng: giãn mạch, xuất huyết dưới da, xuất huyết tiêu hoá, tăng huyết áp, teo cơ, rậm lông, tích nước gây phù nề, nhiễm trùng da thậm chí gây nhiễm trùng máu…

Khi người bệnh dùng lâu ngày các loại chủng Corticoid có hoạt lực mạnh, có thể gây hiện tượng nhờn thuốc và bệnh thường tái phát nặng hơn. Đặc biệt chức năng gan, thận, tụy giảm hẳn gây mất ngủ và bệnh tình càng ngày càng theo xu hướng tăng cao.

Dùng Corticoid tại chỗ có thể làm vượng một số bệnh da có trước như trứng cá đỏ, nấm… Ở nhóm người dùng là trẻ em, corticoid hấp thụ qua da mạnh nên có thể tai biến như hội chứng Curshing do thuốc, hiện tượng chậm lớn…

Ghi nhận tại các đơn vị khám, điều trị vẩy nến, viêm da cơ địa... có rất nhiều bệnh nhân đang phải gánh chịu những biến chứng nguy hiểm do corticoid gây ra, không chỉ gây đau đớn, thương tổn đến sức khỏe, vùng tổn thương mà còn gây thiệt hại về kinh tế, tâm sinh lý của người bệnh.

Vì vậy, bệnh nhân cần phải cân nhắc kỹ lợi/hại trước khi sử dụng corticoid và phải tính toán liều lượng sử dụng ban đầu thấp nhất có hiệu quả để có thể rút gắn được quá trình giảm liều và ngừng thuốc, tránh tình trạng phụ thuộc thuốc. Không nên lạm dụng, đặc biệt là sử dụng kéo dài corticoid bằng đường toàn thân sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm do tác dụng phụ của thuốc. Nên lựa chọn những sản phẩm, thuốc có thành phần chiết xuất tự nhiên, an toàn, không gây biến chứng nguy hiểm.

03:55:35 11/05/2017